Niektórez nich nie przesypiają całej nocy i budzą się kilkukrotnie z płaczem. Jakie mogą być tego przyczyny. Podajemy 10 najczęstszych powodów, czemu dzieci budzą się w nocy. 2-latki potrzebują 10 do 14 godzin snu na dobę. To bardzo dużo, ale tobie wydaje się, że dziecko nie wyrabia tej normy, bo budzi się kilkukrotnie w nocy. 5-letnie dziecko: rozwój i wychowanie. Kalendarz rozwoju dziecka: 5 rok życia dziecka. 5-letnie dziecko chętnie rozwija zdolnośći plastyczne. Zadaje równie dużo pytań, co wcześniej. Niektóre pięciolatki próbują przystąpić do nauki czytania i pisania, ale jeżeli w przypadku twojego dziecka tak nie jest, nie martw się, wszystko Wieleosób nie jest jeszcze przyzwyczajonych do nowego systemu nauki, którego reforma rozpoczęła się w 2017 roku, w związku z tym pojawiają się pytania, ile lat ma dziecko w 7. klasie szkoły podstawowej.Przypomnijmy, że jest to odpowiednik dawnej 1. klasy gimnazjum, w związku z tym uczniowie ci mają 12-13 lat. Rozwójemocjonalny dziecka to proces, dzięki któremu dziecko staje się świadome emocji, sposobu ich wyrażania oraz ich interpretacji. Zaczyna się od rozpoznawania emocji widocznych w minach ludzi oraz przypisywania ich do danego kontekstu społecznego. Zmiany i rozwój, jakich można się spodziewać na poziomie emocjonalnym mają dwa Cojednak w przypadku, gdy dziecko nie chce spotykać się z rodzicem? Różnica pomiędzy władzą rodzicielską a kontaktem z dzieckiem. Zacznijmy od tego, że władza rodzicielska nad dzieckiem przysługuje co do zasady obojgu rodzicom, aż do ukończenia przez dziecko pełnoletności. 5) zakazać porozumiewania się na odległość. Art kata kata semoga dilancarkan sampai hari h. Ostatnie zmiany: 23 lutego 2020 Drugi rok życia to niezwykle interesujący, intensywny moment w rozwoju. To wiek skrajnych emocji i zdobywania nowych umiejętności. Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się inaczej, więc wiadomości tu zawarte mają charakter wyłącznie informacyjny. Rozwój społeczny i emocjonalny Bardzo silne jest przywiązany do opiekunów Okazuje uczucia, lubi się przytulać, pocieszyć Wstydzi się nieznajomych Wykonuje proste polecenia, Lubi zabawy tematyczne i naśladuje dorosłych, Nadal bawi się obok dzieci (ok. 2,5 r. czasem włącza się do wspólnych zabaw z dziećmi) Zaczyna postrzegać swoją odrębność, Chce niezależności Dominują komunikaty – nie oraz moje Potrafi być mało elastyczny i uparty Pojawiają się skrajne reakcje i emocje poza kontrolą Jest zazdrosny o uwagę, pragnie być w jej centrum Ma kłopot z dzieleniem się, potrafi pożyczyć zabawkę dziecku, ale natychmiast żąda jej zwrotu, Nadal nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji działań i nie potrafi ocenić ryzyka Pojawia się poczucie humoru Może się kontrolować przez chwilę w zamian za obietnicę nagrody, ew. kary, Ważne stają się rytuały, Chce samodzielnie wykonywać różne czynności, np.: założyć ubranko, odebrać telefon, samodzielnie jeść, itp. Rzuca i niszczy zabawki, kiedy się złości, W skrajnych emocjach może - drapać, uderzyć, uszczypnąć , ugryźć Bawi się samodzielnie przez kilka minut, Miewa koszmary senne Lubi być w centrum uwagi, wygłupiać się i rozśmieszać ewentualną „widownię” Rozwój fizyczny i motoryczny Wzrost: ok. 86 cm. Waga: kg. Wchodzi i schodzi ze schodów Kopie i rzuca piłkę Skacze, Szybko biega Umie chodzić do tyłu Lepiej panuje nad swoją fizjologią Sporo dzieci uczy się w tym wieku korzystać z nocnika, Na 3 kołowym rowerku odpycha się nogami Trzyma i pije samodzielnie z kubeczka, Potrafi jeść łyżeczką Potrafi otworzyć drzwi zamknięte na klamkę Buduje wieżę z 7 klocków, Rysuje z dużym zacięciem długopisami, kredkami, flamastrami Rozwój intelektualny dwulatka Ogląda książeczki, przewraca strony Mówi o sobie po imieniu, Pokazuje 5 części ciała Słucha krótkich opowiadań Zwierzątka kojarzy z głosem przez nie wydawanym, Pokazuje obrazki i potrafi je nazwać, Rozumie zdania, Tworzy 2/4 wyrazowe zdania Potrafi powtórzyć parę słów piosenki Używa ok. 50 słów, (2,5) = 2000 Zadaje pytania: Kto? Co? (2,5 roku) Co to? (bliżej 3 roku życia) Zabawy tematyczne Używa słów ja i moje Pojawia się poczucie humoru Pokazuje emocje Zaczyna się interesować, w co jest ubierany Bawi się chwilę zabawkami Zaczyna nadawać imiona zabawkom Powtarza słowa Używa czasowników Stale mówi Pcha lub ciągnie zabawki Sen dwulatka Większość dzieci w tym wieku przesypia ok. 14 godzin na dobę. Często śpią jeszcze w ciągu dnia, ale po ukończeniu 2 roku życia cześć dzieci rezygnuje z popołudniowej drzemki. Kładzenie dwulatka może być nielada wyzwaniem. To wiek rytuałów. Dziecko koniecznie chce jeszcze pić, jeść, poczytać, przytulić się. Jeżeli wczoraj do łóżka zabrało misia i lalkę dzisiaj tez chce. Jeśli pozwolimy mu zabrać kolejną przytulankę, możemy być pewni, że następnego wieczoru znów poprosi o ten sam zestaw do spania. Zdarza się , że dzieci budzą się zapłakane lub przerażone - to wina sennych koszmarów, które pojawiają się w tym wieku. Jedzenie W tym wieku apetyt jest zmienny. Dzieci chcą często samodzielnie jeść i pić. Jednocześnie zaczynają mieć wyrobioną opinię na temat, jakie rzeczy im smakują , a jakie nie. Ważne może się stać również pora, o której podje się dane potrawy. Dziecko nadal powinno jeść 5-6 małych posiłków w ciągu dnia. Jedzenie powinno być podzielona na niewielkie porcje, łatwe do wzięcia w paluszki bądź na łyżeczkę. Warto zadbać żeby dania były kolorowe, różnorodne smakowo i wizualnie. Jak możesz pomóc swojemu dziecku? Drugi rok życia to niezwykle interesujący, intensywny i trudny moment w rozwoju dziecka. Zarówno dla twojego maleństw, jak i ciebie. Przeczytaj również jak sobie poradzić z buntem dwulatka. Jeżeli chcesz czynnie wziąć udział w rozwoju dziecka Malujcie, rysujcie, wyklejajcie obrazki, Staraj się dużo rozmawiać z dzieckiem, jeśli mówi , np. kotek am, am , rozwiń zdanie , np. kotek pije mleko z miseczki, Odgrywajcie różne scenki z udziałem zabawek Róbcie bańki mydlane Bawcie się masą solną, Oglądajcie książeczki z dużymi kolorowymi rysunkami i opowiadajcie sobie, co na nich widać, Zapraszaj dziecko do pomocy w domowych zajęciach, takich jak wycieranie kurzu, czy wkładanie prania do pralki Nie wymagaj od dziecka żeby było w tym wieku altruistą. Jeszcze do tego dojrzeje. Czytaj książeczki Wspieraj dziecko w jego próbach artystycznych, zarówno jeśli chodzi o rysowanie, jak i śpiewanie, itp. Słowa zachęty mobilizują malucha do rozwoju Dbaj o rozwój ruchowy malucha Dwulatek potrzebuje dużo swobody i możliwości eksperymentowania. Ułatw mu zadanie, pozwól np. nalać mleko do kubeczka, zjeść samodzielnie zupę. Jeśli krytykujesz - mów o zachowaniu, nie o dziecku, Rozmawiaj z maluszkiem o uczuciach Dwulatek mówi.... Co to znaczy? Dziecko kończące 24 miesiące powinno budować proste zdania, wyrażenia, np. Mama da (daj), Mama oć (chodź). Tata pi (piłka). Kiedy coś spadnie mówi "bam". Ważną umiejętnością dwulatka jest wskazywanie palcem. Kiedy widzi np. kota-wskazuje palcem oraz woła kot lub MIAU. (Gest wskazywania palcem pojawia się około 9 miesiąca życia i jest oznaką gotowości do uczenia się mowy oraz rozpoczęcia się procesu kształtowania wspólnego pola uwagi.) Słowa dwulatka mogą brzmieć śmiesznie, mogą być opuszczane sylaby, początku lub końcu wyrazu - "bu" buty. Zatem jeśli, np. bu - to zawsze buty, pi - to zawsze piłka itd. to proszę pamiętać, że to są słowa dwulatka. Z każdym dniem mowa powinna się wzbogacać. Dwulatek wiele rozumie i reaguje na imię. Zaczyna zadawać pytania, np. Kto? Co? - około 2,5roku, Co to? Czemu? Dlaczego? - bliżej 3 roku życia. Oczywiście pytania mogą się pojawić dużo wcześniej (sporo maluchów zadaje pytanie co to? już przed drugim rokiem życia) i jest to całkiem normalne. Czerwona lampka powinna się zapalić, kiedy tych pytań nie ma wcale w okolicy trzeciego roku życia i skłonić do wizyty u logopedy. Dlatego Drogi Rodzicu! Jeśli coś Cię niepokoi w rozwoju Twojego dziecka, koniecznie zgłoś się do specjalisty po poradę. Im wcześniej, tym lepiej. - komentuje neurologopeda Ewelina Pasiewicz 1 miesiąc 2 miesiąc 3 miesiąc 4 miesiąc 5 miesiąc 6 miesiąc 7 miesiąc 8 miesiąc 9 miesiąc 10 miesiąc 11 miesiąc 12 miesiąc 13 miesiąc 14 miesiąc 15 miesiąc 16 miesiąc 17 miesiąc 18 miesiąc 19 miesiąc 20 miesiąc 21 miesiąc 22 miesiąc 23 miesiąc 24 miesiąc 3 lata 4 lata 5 lat 6 lat 7 lat Rozwój dwulatka, w porównaniu z dojrzewaniem niemowlaka i roczniaka, wydaje się bardzo powolny. Jest to jednak czas niezwykle istotny w procesie poznawania otoczenia, świata poza domem i nauki samodzielności. To także okres, w którym rodzice muszą uzbroić się w ogromne pokłady cierpliwości, asertywności oraz konsekwencji w działaniach, gdyż dwuletnie dziecko potrafi swoim zachowaniem wytrącić niejednego dorosłego z równowagi. W niniejszym artykule dowiesz się, co powinno umieć 2-letnie dziecko, a więc co świadczy o tym, że rozwija się w prawidłowy sposób. Co potrafi dwulatek? Drugi rok życia dziecka to przede wszystkim ćwiczenie nabytych wcześniej umiejętności oraz kształtowanie postaw społecznych. Umiejętności manualne 2-latka Malec potrafi już skakać, biegać, chodzi po schodach, siada na krzesłach, ale też układa przedmioty w wyznaczonych miejscach. Jego rączki są już na tyle sprawne, że nawleka nawet koraliki na sznurek, rysuje kropki, kreski i określone kształty. Dziecku w wieku dwóch lat warto kupować lub drukować kolorowanki. Wszelkie zabawki dla dwuletniego dziecka mogą mieć guziczki i przyciski – maluch bez problemu i z zainteresowaniem będzie je wciskał i naśladował głosy lub wypełniał polecenia. Chętnie bawi się także figurkami, sorterami, układa większe puzzle. Co więcej, maluch potrafi już samodzielnie pić i jeść łyżeczką lub widelcem. Umie też samo się rozebrać czy myć rączki. Problemem dla rodziców jest czasami tempo, w jakim małe dziecko biega… czasami trudno je dogonić! Rozwój dwulatka – rozumie, słyszy, mówi Kiedy poprosimy dwulatka o wykonanie jakiegoś polecenia, wykona je. Maluch zna bowiem większość przedmiotów w domu, rozróżnia swoje zabawki, wie, które krzesełko jest jego. Jest także w stanie zakomunikować o swoich potrzebach i uczuciach. Dwulatek potrafi układać proste i krótkie zdania, ale jeszcze lepiej rozumie rozmowy dorosłych. Dlatego warto w tym okresie zacząć uważać na to co i jak się mówi. Zaczyna też pojmować, że na powitanie podaje się rękę, chętnie naśladuje rodziców podczas zabawy lalkami czy misiami. Na rozwój dziecka 2-letniego można wpływać, przede wszystkim pozwalając mu na samodzielność (oczywiście w granicach bezpieczeństwa!) i obdarzając malca zaufaniem i cierpliwością. Bunt jest wpisany w rozwój dwuletniego dziecka Dziecko w wieku dwóch lat wie już, kim jest, co mu wolno, a czego robić nie może, jednak z chęcią testuje charaktery rodziców. Sprawdza jak daleko może się posunąć w zabawie, chce stawiać na swoim, wyraźnie się buntuje (więcej dowiesz się tutaj). Zachowanie dwulatka jest wpisane w jego rozwój i nie świadczy o błędach wychowawczych ani o krnąbrności dziecka, ale o jego dążeniu do niezależności i samodzielności. To wstęp do radzenia sobie z konfliktami w przyszłym, dorosłym życiu. Niestety rodzice nie zawsze dają sobie radę z tak buntowniczym zachowaniem dziecka, reagując bardzo impulsywnie, a także mówiąc dziecku, że jest niegrzeczne. Tymczasem przede wszystkim powinni zachować spokój, uzbroić się w cierpliwość i pamiętać, że maluch nie potrafi jeszcze panować nad swoimi emocjami, a krzyk i płacz jest często dla niego jedynym sposobem na rozładowanie napięcia i manifestację swoich potrzeb. Co ważne, czasami można dziecku odpuścić i pozwolić na samodzielność, np. zezwolić mu na wybór spodni bądź zaproponować dwie pary, z których maluch zdecyduje się na jedną. Dziecko i… kupa. Problemy z oddawaniem kału a zaburzenia o charakterze nerwowym „Mój niespełna 2,5 letni syn wstrzymuje robienie kupy. Chętnie siada na nocnik, ale twierdzi, że nie da rady, że nie lubi robić kupy. A kiedy czuje, że nie utrzyma, wtedy gwałtownie odmawia siadania na nocnik, tupie, złości się i płacze. Trzymam go wtedy za rączki i staram się spokojnie mówić, że jak zrobi kupę to przestanie go boleć brzuszek itp., w końcu daje się przekonać i jest dumny z siebie, że się udało…Opracowaliśmy taką metodę, która działała bezbłędnie przez pół roku: po tym jak przez 8 dni nie robił kupy postanowiliśmy wdrożyć zmiany: sadzaliśmy go na nocnik po każdym posiłku, po trzech dniach dawaliśmy mu czopek, a jak zrobił kupę to dostawał słodką nagrodę i wspólnie całą rodziną oglądaliśmy jego ulubione bajki. Od czterech tygodni ten system nie działa. Potrafi powstrzymać sie nawet po czopku i lewatywie. Próbowaliśmy rożnych nagród i nic. W akcie desperacji mówiliśmy mu, że się o niego martwimy i że nam smutno i że to jest niebezpieczne, ale on twierdzi: „mamo nie martw się, kocham Cię”. Nie wiem co zrobić. Wiem, że nie jest to problem zdrowotny, bo miał robione wszystkie badania wykluczające problemy związane z fizycznymianatomicznymi problemami. Co zrobić?Mój synek ma 3,5 roku. Bez problemu siusia w toalecie na ubikacji natomiast kupkę robi tylko w majtki. Nie chce usiąść na nocnik czy ubikację, nie pomagają też żadne nakładki na ubikację. Jak go tego oduczyć? Synek już od roku nie nosi pampersa, przez jakiś czas nosił go w nocy, ale rano był suchy. Proszę o dwuletnia córka ma problem z oddawaniem kału. Ciąża była trudna, ponieważ rozchodziliśmy się z tatą dzieci – osobą przemocową. Moja córeczka jest bardzo związana z tatą. Teraz tak strasznie boi się zrobić kupę, że potrafi ją nosić 7 dni drepcząc. W końcu robi ją ze strasznym bólem i płaczem. Kiedy zaczyna chcieć się jej kupę, odmawia jedzenia przez parę dni tylko pije. Zmieniłam dietę , włączyłam laktulozę, ale nic to nie daje. Lekarze mówią, że to psychiczne – powiązali to z urodzeniem się Eichelberger:Ponieważ pojawiło się kilka zapytań w sprawie treningu toaletowego małych dzieci, które dotyczą bardzo specyficznych zaburzeń o charakterze nerwowym/neurotycznym, więc zgodnie z naszą zasadą nie będę odnosił się do pojedynczych przypadków, które wymagają indywidualnego i wnikliwego podejścia, lecz przedstawię mój ogólny komentarz na ten z treningiem toaletowym, a w szczególności z oddawaniem kału (robieniem kupy) pojawiają się coraz częściej. Przyczyn może być się w naszej kulturze obsesja czystościWidzimy to na co dzień w kampaniach reklamowych usiłujących sprzedać nam coraz więcej produktów do utrzymywanie higieny i czystości zarówno w mieszkaniach jak i osobistej – proszki wybielające, preparaty dezynfekujące, a także środki dzieci oglądają te reklamy, jeśli rodzice ulegają presji utrzymywanie domów w standardzie higienicznym sali operacyjnej, to trudno się dziwić, że ich dzieci nie chcą się brudzić i wydzielać przykrych zapachów. Popkulturowy wzorzec doskonałości jest współcześnie powiązany z umiejętnością całkowitej kontroli nad swoją fizjologią i higieną. Dzieci od najmłodszych lat będą chciały naśladować ten wzorzec. Rodzice przekazują go potomstwu dążąc do tego aby jak najszybciej usiadło na nocniku i kontrolowało swoje wydalanie, za co jest entuzjastycznie chwalone. Przedwczesna presja rodziców jest przez dzieci odbierana jako wyraz dezaprobaty dla wydalania jako badań psychofizjologii rozwojowej wynika, że całkowitą zdolność do specyficznej kontroli zwieraczy krocza dziecko uzyskuje pod koniec trzeciego roku życia. Zmuszanie dziecka do tego wcześniej, stawia je wobec niewykonalnego zadania, co owocuje z czasem chronicznym napięciem w całym obszarze podbrzusza i przepony krocza. Napięcie to może nabrać charakteru trwałego, a brak kontroli nad zwieraczami uniemożliwia dziecku rozluźnienie konieczne do sfinalizowania wydalania. Może się to wydać obrazoburcze, ale zapewniam państwa, że dla przyszłego szczęścia waszych dzieci lepiej jest gdy dziecko nawet do wieku lat 4 czy 5 nie w pełni kontroluje swoje wydalanie niż gdy zaczyna je kontrolować przedwcześnie, na przykład w wieku lat 2. W świetle tego wymaganie wielu żłobków i klubików dziecięcych, aby dzieci poniżej lat 3 kontrolowały zwieracze jest świadectwem niewiedzy lub nadmiernej tendencji do ułatwiania sobie życia kosztem zdrowia i przyszłości online - Jak rozwijać koncentrację i uwagę dzieciMindfulness dla dzieciTwoje dziecko ma trudności z koncentracją? Nie potrafi się na niczym skupić? Jest zestresowane?Jeżeli chcesz pomóc dziecku rozwinąć pełnię jego możliwości, lepiej zrozumieć siebie, zbudować odporność na stres i nauczyć się słuchać głosu własnego serca – ten kurs jest właśnie dla was! Reakcje rodziców na siku i kupęDrugim powodem bywa osobista postawa, sposób reagowania rodziców na przykre zapachy i wydzieliny dzieci w okresie niemowlęcym i później. Często mylnie zakładamy, że dzieci w wieku niemowlęcym nie rejestrują naszych reakcji i komentarzy. Pamiętajmy, że choć nie rozumieją słów to w tonie melodii i głosu wyczuwają bezbłędnie najmniejszy ton dezaprobaty. Jeżeli na przykład przy wymianie pieluch lub w innych sytuacjach, gdy dziecko się zabrudziło kupą lub zsikało, reagujemy z obrzydzeniem i niechęcią, to dziecko w późniejszym okresie będzie powstrzymywać się przed robieniem nam takiej przykrości. Późniejsze tłumaczenie i nagrody nie są tego w stanie szybko związku z tym, dobrą radą dla rodziców, którzy jeszcze nie zabrnęli w opisane w państwa mailach kłopoty, jest reagowanie z zachwytem na wszelkie przejawy tzw. czynności eliminacyjnych organizmu dziecka. Wielu rodziców wyraża dezaprobatę dla sikania i robienia kupy w majtki w nadziei, że dzięki temu dziecko wcześniej zacznie siadać na nocniku. W świetle tego co powyżej, takie działanie jest pozbawione rodzicówNie bez znaczenia jest też stosunek rodziców do własnych czynności eliminacyjnych. Jeśli rodzice przeżywają negatywnie i z obrzydzeniem skądinąd błogosławione i niezbędne do życia pobyty w toalecie, to dzieci z pewnością będą brać z nich wielką pomocą dla dzieci może być własna praca rodziców nad swoim problemem nadmiaru kontroli. Wielu rodziców żyjących w stresie i pośpiechu żyje w permanentnym napięciu zwieraczowym, kolokwialnie zwanym dupościskiem. To z łatwością rejestrowane jest przez dzieci i nieświadomie naśladowane. Świadectwem tego jest często używanie zdrobnień i eufemizmów w nazywaniu i opisywaniu czynności fizjologicznych (kupka, psipsi itp) lub/i ignorowanie ich przejawów (o tym się nie mówi).W psychoterapii uważa się, że problemy z wydalaniem na najgłębszym poziomie mogą świadczyć o zaburzonej wymianie z otoczeniem polegającej na przewadze tendencji do brania nad dawaniem, popularnie zwanego skąpstwem. Jeśli mamy taki kłopot z dziećmi, powinniśmy jako rodzice, przyjrzeć się sobie także w tym których dzieci już mają kłopoty z wydalaniem opisane w listach czytelników, zalecam udanie się do renomowanych ośrodków zajmujących się terapią małych Gdybym miał jednak ryzykować „w ciemno” interwencję terapeutyczną wobec dzieci opisanych w listach czytelników we wstępie lub innych dzieci do lat 3-4 mających podobne problemy, to zaleciłbym pozwolenie im na noszenie pampersów i rezygnację z wszelkich nacisków na kontrolę wydalania aż do czasu, gdy same będą chciały się ich pozbyć. Przerażonych rodziców zapewniam, że to z pewnością nie potrwałoby EichelbergerWojciech Eichelberger - psychoterapeuta, coach, trener. W swoich projektach szkoleniowych i terapeutycznych odwołuje się do koncepcji terapii integralnej, która oprócz psychiki bierze pod uwagę ciało, energię i duchowość warsztatów on-line - 8 razy Odporność na stres, oraz poradnika on-line Autor i współautor wielu popularnych książek z pogranicza psychologii, antropologii i duchowości ( "Jak wychować szczęśliwe dzieci", "Pomóż sobie, daj światu odetchnąć", "Kobieta bez winy i wstydu", "Zdradzony przez ojca", "Siedem boskich pomyłek", "Ciałko", "Krótko mówiąc", "Mężczyzna też człowiek"). Wiele spośród nich trafiło na listy bestsellerów. Pytanie nadesłane do redakcji Moje 2,2-roczne dziecko przestało spać w ciągu dnia. Czy to jest normalne? W nocy śpi. Odpowiedziała lek. med. Katarzyna Jamruszkiewicz Zakład Medycyny Rodzinnej, Szpital Uniwersytecki, Kraków Zapotrzebowanie na sen u dziecka zależy od wielu czynników, jest zwiększone w okresach intensywnego wzrostu i rozwoju oraz np. choroby. Jest ono zróżnicowane indywidualnie i tak niektóre 4-latki potrzebują jeszcze 2-godzinnej drzemki w ciągu dnia, inne dzieci zaraz po pierwszych urodzinach z niej rezygnują lub śpią bardzo krótko. Dziecko ok. 2. roku życia potrzebuje 10-14 godzin snu. Zazwyczaj dzieci "wiedzą" ile potrzebują spać, ich organizm sam reguluje ilość snu, natomiast należy im zapewnić do tego warunki. Dziecko, które nie śpi w ciągu dnia, a rano budzi się wyspane, do czasu nocnego odpoczynku jest wesołe i w dobrej formie - nie ma powodów do niepokoju, najprawdopodobniej ma wystarczającą ilość snu. Jeśli zaś jest marudne i ospałe w ciągu dnia, a wieczorem zdarza mu się zasypiać "w każdych warunkach" lub odwrotnie "szaleje" i jest pobudzone, inaczej niż wtedy, gdy spało w dzień, może brakować mu snu. Kiedy 2-, 3-latek nie ma już dziennej drzemki warto pozwolić mu trochę odpocząć, wyciszyć się - nawet starszaki w przedszkolach mają poobiednie "leżakowanie". Taki rytuał pozwoli dziecku nabrać sił na drugą część dnia. Dziecko, które ukończyło 1. rok życia, należy karmić zgodnie z poniższymi zasadami. Zdrowa dieta zapobiega wielu chorobom ujawniającym się w wieku dorosłym (np. chorobom serca i nadciśnieniu tętniczemu) oraz otyłości. Dzieci powinny otrzymywać różnorodne posiłki. Należy im dostarczyć odpowiednią liczbę kalorii, dostosowaną do ich potrzeb, aktywności fizycznej oraz wzrastania. W codziennej diecie należy uwzględniać jak najwięcej produktów pochodzenia roślinnego, a nieco mniej mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Proponuj dziecku dużo warzyw i owoców. Dzieci powinny je spożywać codziennie (świeże, mrożone lub konserwowe), najlepiej do każdego posiłku. Podawaj dziecku produkty zbożowe z pełnego ziarna, a unikaj produktów z ziarna łuskanego (białej mąki). Upewnij się, czy w składzie produktu pełne ziarno wymieniono na pierwszym miejscu. Nie ograniczaj tłuszczów. W pierwszych 3 latach życia tłuszcze, także zwierzęce (np. masło), są niezbędnym czynnikiem potrzebnym do rozwoju mózgu oraz najbogatszym źródłem energii. Umożliwiają również wchłanianie ważnych witamin. Po ukończeniu 3. roku życia masło i większość innych tłuszczów pochodzenia zwierzęcego spożywanych bezpośrednio lub stosowanych do przygotowywania posiłków zastąp olejami roślinnymi (np. z oliwek, pestek winogron, rzepakowym, sojowym, kukurydzianym) albo „miękkimi” margarynami. Zawierają one więcej „zdrowych” tłuszczów (tzw. wielonienasyconych). Dbaj o spożycie ryb, szczególnie o dużej zawartości tłuszczu. Udowodniono, że regularne spożywanie ryb zapobiega chorobom serca i naczyń krwionośnych (miażdżycy). Ryby należy przygotowywać na grillu lub upiec w folii w piekarniku, ponieważ smażone nie są tak wartościowe. Małemu dziecku nie podawaj miecznika, makreli królewskiej, płytecznika oraz mięsa rekina (zalecenie to dotyczy także kobiet karmiących piersią), ponieważ mogą być one zanieczyszczone szkodliwymi substancjami. Staraj się podawać chude mięso lub produkty mięsne o zmniejszonej zawartości tłuszczu, a z pieczonego drobiu zawsze zdejmuj skórkę. Do posiłków możesz dodawać przyprawy, ale ogranicz spożycie soli kuchennej, także zawartej w różnych innych produktach spożywczych. Jeżeli chcesz dodawać do posiłków dziecka sól, to tylko jodowaną, kamienną lub morską. Ogranicz słodycze! Unikaj napojów (w tym soków) i pokarmów słodzonych cukrem. Produkty te są źródłem zbędnych kalorii, które przekształcają się w tkankę tłuszczową. U dzieci między 1. a 6. rokiem życia należy ograniczyć spożywanie tego typu napojów do 120—180 ml dziennie. Od kiedy mogę podawać maluchowi mleko krowie? W 2. roku życia możesz już podawać dziecku mleko krowie lub mleko modyfikowane w proszku przeznaczone dla dzieci, które ukończyły 1. rok życia. Mleko modyfikowane dla dzieci w 2. roku życia zawiera w swojej nazwie słowo „junior” lub jest oznaczone na opakowaniu cyfrą 3. Jest wzbogacone w odpowiednią ilość białka, tłuszczów i żelaza. Na rynku dostępne są mleka modyfikowane zawierające dodatki smakowe (wanilia, miód). Są one jednak bardzo słodkie, dlatego lepiej wybrać mleko o neutralnym smaku. Co zrobić, jeśli moje dziecko nie chce pić mleka? Mleko i jego przetwory są najważniejszym źródłem wapnia, który ma istotne znaczenie dla rozwoju zdrowych i mocnych kości. Dwulatki powinny spożywać dziennie około 800—1000 mg wapnia. Jeżeli dziecko nie chce pić mleka, alternatywą mogą być inne produkty mleczne (np. jogurt, kefir, kwaśne mleko, twarożek). Ponadto, w 2. roku życia można już podawać sery topione i żółte, a także orzechy i nasiona, które również stanowią cenne źródło wapnia. Jednej szklance mleka pod względem zawartości wapnia (240 mg) odpowiadają: jeden mały kubeczek jogurtu (150 g) jedna szklanka kefiru jedna szklanka maślanki 35 dkg sera białego (4–5 naleśników z serem lub ok. 20 pierogów leniwych) dwa małe „trójkąciki” serka topionego dwa plasterki sera żółtego Ile posiłków dziennie powinien jeść dwulatek? Od 2. roku życia dziecko powinno jeść 5 posiłków dziennie, tzn. śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację. Staraj się maksymalnie ograniczyć „podjadanie” między posiłkami – takie nawyki grożą otyłością. Czy w 2. roku życia mój maluch może jeść to samo co starsi członkowie rodziny? Zależy to od nawyków żywieniowych w danej rodzinie. Jeżeli podstawę jadłospisu stanowi przysłowiowa golonka z kapustą i grzybami, poprzedzona zawiesistą zupą ze śmietaną, to nie jest to dieta odpowiednia dla dwulatka (ani żadnego innego dziecka). Bardzo ostre, wyszukane potrawy kuchni wschodniej mogą nie smakować małemu dziecku, choć czasem może ono zaskakiwać rodziców zamiłowaniem do zdecydowanych smaków. Jeżeli natomiast rodzice starają się przestrzegać zasad zdrowego żywienia i dbają o różnorodność jadłospisu, to większość dzieci w 2. roku życia porzuca mdłe papki na rzecz atrakcyjnych potraw serwowanych innym domownikom. Od kiedy można podawać słodycze? Nie podawaj dziecku słodyczy i napojów słodzonych przez pierwsze 2 lata życia. Podawanie słodyczy i napojów słodzonych już w pierwszych latach życia dziecka jest często popełnianym błędem. Takie postępowanie utrwala w dziecku niekorzystne nawyki żywieniowe. Optymalne jest zastąpienie cukierków suszonymi owocami, a wafelków – jogurtem. Praktyka czasem rozmija się z teorią, zwłaszcza w przypadku kolejnych dzieci w rodzinie, wyedukowanych przez starsze rodzeństwo. Ale warto próbować! Postaraj się ustalić stałą porę deseru, np. po obiedzie. Najedzone dziecko zje mniej słodyczy. Co zrobić, jeśli dziecko chce jeść tylko kilka tych samych potraw? Nie zmuszaj dziecka do jedzenia, jeśli nie chce. Zwykle stan taki trwa niezbyt długo, nie odbijając się w żaden sposób na zdrowiu i rozwoju dziecka. Dlatego warto się uzbroić w cierpliwość i przeczekać ten trudny okres. Pamiętaj, że zmuszanie dziecka do jedzenia nauczy je, że może to być kartą przetargową przy wymuszaniu innych korzyści. Czy mogę karmić dwulatka butelką? Można, ale po co? Początek 2. roku życia to dobry czas na przygotowanie dziecka do rozstania się z butelką. Gdy dziecko ukończy 1. rok życia, zacznij stopniowo ograniczać karmienie butelką. Pamiętaj, że karmienie butelką (zwłaszcza przed snem i w nocy) sprzyja rozwojowi próchnicy. Rozstanie z butelką zajmuje zwykle trochę czasu i trzeba się do niego przygotować. Jeżeli rodzice podjęli taką decyzję, powinni być konsekwentni. Warto zacząć od podawania w kubku tych napojów, które dziecko lubi najbardziej, a następnie rezygnować z kolejnych karmień. Zadbaj, aby dziecko miało w tym czasie wiele zajęć, a przed snem było zmęczone zabawą i spacerem (wtedy łatwiej zaśnie bez „butli” w buzi). Możesz też zorganizować uroczyste pożegnanie butelki lub oddanie jej młodszym dzieciom, a następnie mocno i czule utulić dziecko płaczące z żalu za butelką. Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

2 5 letnie dziecko